Skip to main content

WAT HOUDT DYSLEXIE IN

voorbij aan visuele waarnemingen

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is dyslexie geen visueel probleem, maar eerder een uitdaging in hoe de hersenen letters, woorden en zinnen tekst verwerken. Hoe is het om met dyslexie te lezen en wat zijn kenmerken van dyslectische leeservaringen, waarbij wordt ingegaan op de visuele aspecten die vaak verkeerd worden begrepen door neurotypische mensen.

EYETRACKING ONDERZOEK

Onderzoek met EyeTracking-technologie heeft waardevolle inzichten opgeleverd in hoe dyslectische individuen tekst verwerken. In tegenstelling tot neurotypische personen verwerken dyslectici mogelijk minder letters per blik/focuspunt, waardoor het leestempo vertraagt en meer cognitieve inspanning vereist is om de tekst te begrijpen.

Terwijl een neurotypisch persoon moeiteloos 4-6 letters per blikpunt kan opnemen, kan een dyslecticus slechts 2-4 letters per blikpunt verwerken, wat lijkt op een complexe puzzel met kleinere stukjes en moeilijker te begrijpen betekenis van de tekst.

HERLEZEN EN COGNITIEVE BELASTING

Dyslectisch lezen kenmerkt zich door de neiging om meerdere keren heen en weer te gaan tijdens het lezen. Dit komt door een gebrek aan begrijpen van een woord die gelezen is, daardoor is de behoefte om informatie opnieuw te leze en te corrigeren om het te begrijpen. Het hoeft ook maar 1 woord niet goed te lezen om iets niet te begrijpen of niet te laten kloppen met de rest van de tekst.

De cognitieve belasting voor dyslectische personen kan tot vijf keer groter zijn dan die van neurotypische personen, waardoor lezen een meer energie-intensieve taak wordt.

ANALOGE ERVARING

Om de ervaring van dyslectisch lezen beter te begrijpen, stel je voor dat je tekst bekijkt door een klein gaatje in een vel papier. Dit beperkte gezichtsveld verwijdert de algehele context, waardoor het moeilijk is om de volledige passage te begrijpen en het makkelijker wordt om de plaats in de tekst te verliezen.

CONTRAST GEVOELIGHEID

In tegenstelling tot de veronderstelling dat zwarte letters op een witte achtergrond optimale contrast bieden, vinden veel dyslectici deze combinatie uitdagend. Het hoge contrast kan visueel ongemak veroorzaken, waardoor letters lijken te dansen of te bewegen. Sommige dyslectici kunnen zelfs een groene en rode rand met een kleine schaduw ervaren wanneer ze te veel compenseren om zich te focussen. Ter illustratie, stel je voor dat je een minuut lang naar een zwart stipje op een wit papier staart en vervolgens een spookachtig beeld ervaart op een witte muur.

KLEUR KEUZES

Om visueel ongemak te verminderen, kiezen veel dyslectici voor alternatieven zoals donkerblauwe tekst op een gebroken witte achtergrond. Deze combinatie behoudt voldoende contrast terwijl het zachter voor de ogen is tijdens langdurig lezen. Het gebruik van rode of groene letters is voor sommige personen ook voorkeur boven blauw.

PRAKTISCHE OPLOSSING

Voor degenen die moeite hebben met standaard boeken, kunnen transparante overlays in blauw, rood of groen worden gekocht bij hobbywinkels. Door deze overlays op gedrukt materiaal te plaatsen, kan het contrast worden verminderd, waardoor het lezen gemakkelijker wordt.

CONCLUSIE

Het begrijpen van dyslexie gaat verder dan de visuele aspecten die vaak met dyslexie worden geassocieerd. Door de uitdagingen met lezen te erkennen en praktische oplossingen te omarmen, kunnen we een inclusievere omgeving creëren die dyslectische individuen ondersteunt in hun leeservaringen.