De meerderheid van mensen met dyslexie heeft een genetische aanleg voor de aandoening. Specifieke variaties in genen die verband houden met de ontwikkeling van de hersenen en taalverwerking dragen bij aan de atypische bedrading van neurale circuits die verband houden met lees- en taalvaardigheden. Deze genetische factoren worden geërfd en beïnvloeden de manier waarop de hersenen functioneren vanaf jonge leeftijd.

In tegenstelling tot het zien van dyslexie alleen als een tekort, is het essentieel om de krachten te erkennen die gepaard gaan met deze neurodiversiteit. Mensen met dyslexie blinken vaak uit in gebieden zoals visueel denken, ruimtelijk bewustzijn en driedimensionaal redeneren.

Deze krachten zijn niet aanwezig bij individuen die dyslexie hebben als gevolg van hersenletsel of operaties, waarbij de unieke aard van genetisch overgeërfde dyslexie wordt benadrukt.

In zeer ongewone gevallen kunnen dyslexie-achtige symptomen ontstaan als gevolg van externe factoren die de hersenen beïnvloeden. Beroertes, traumatisch hersenletsel of operaties in de buurt van het linkeroor, waar de leescentra van de hersenen zich bevinden, kunnen de typische werking van deze regio's verstoren. Deze verstoring kan leiden tot moeilijkheden bij lezen, spellen en schrijven, die lijken op dyslectische symptomen.

Hoewel het resultaat misschien op elkaar lijkt, zijn er cruciale verschillen tussen dyslexie die wordt geërfd via genetica en dyslexie die wordt verkregen door hersenletsel. Genetisch overgedragen dyslexie maakt deel uit van een complex samenspel van neurale netwerken, die verschillende aspecten van cognitieve verwerking beïnvloeden. Daarentegen ontstaat verworven dyslexie door het verlies van specifieke hersenfuncties als gevolg van letsel of operatie.

Neurodiversiteit omvat het idee dat neurologische verschillen, of ze nu genetisch overgedragen zijn of niet, bijdragen aan het rijke palet van menselijke cognitie. Dyslexie dient als voorbeeld van hoe diverse cognitieve profielen kunnen samengaan binnen de populatie. Het begrijpen en waarderen van deze verschillen kan leiden tot meer inclusieve benaderingen in het onderwijs en de maatschappij.

Dyslexie is in de meeste gevallen een neurologische ontwikkeling die wordt beïnvloed door genetica en die het cognitieve landschap van individuen van jongs af aan vormt. Toch werpen zeldzame gevallen van verworven dyslexie licht op de complexiteit van de menselijke hersenen en de mogelijke invloed van externe factoren op cognitieve functies.

Het omarmen van neurodiversiteit en het erkennen van de sterke punten die gepaard gaan met dyslexie dragen bij aan een meer inclusief begrip van de menselijke cognitie en de gevarieerde manieren waarop onze hersenen functioneren.